प्रत्येक आईला तिच्या मुलासाठी सर्वोत्तम आहार आणि पोषण हवे असते. पालक आपल्या मुलाच्या वाढीवर बारकाईने लक्ष ठेवतात. जेव्हा मूल मोठे होते, तेव्हा त्याला पाहून पालकांना सर्वात जास्त आनंद होतो. मात्र, भारतीय पालक दुर्लक्ष करत असलेली एक मोठी समस्या असल्याचे एका सर्वेक्षणातून समोर आले आहे. तज्ज्ञांना असे आढळून आले आहे की, मुलांची उंची जरी वाढत असली तरी उंचीनुसार त्यांचे वजन वाढत नसावे आणि हे तुमच्याकडून झालेल्या चुकीमुळे होत आहे ज्याची तुम्हाला जाणीवही नाही.

नॅशनल हेल्थ फॅमिली सर्व्हे (NHFS) ने नुकत्याच केलेल्या एका अभ्यासात, तज्ज्ञांनी भारतीय मुलांबद्दल आणि त्यांच्या पोषणाबद्दल काही अतिशय मनोरंजक तथ्ये काढली आहेत. त्यांनी असे निरीक्षण केले आहे की, पाच वर्षांखालील बहुतेक मुलांनी त्यांच्या वयानुसार जागतिक आरोग्य संघटनेचे (WHO) मानकीकरण प्राप्त केले आहे. मात्र, गेल्या दशकभरात त्याच्या वजनात जवळपास कोणतीही सुधारणा झालेली नाही. त्यामुळे 'वेस्टिंग' आणि 'स्टंटिंग' अशी परिस्थिती निर्माण होते.जरी भारतातील पालक आपल्या मुलाच्या आहाराकडे खूप लक्ष देतात, परंतु या प्रकरणात त्यांच्याकडून काही चुका देखील होतात, ज्या पुढे सांगितले जात आहेत.

पहिली दोन वर्षे मुलांच्या वाढीसाठी खूप महत्त्वाची असतात. यावेळी जर बाळाला योग्य पोषण मिळाले तर पुढील वाढीच्या टप्प्यात बाळाची उंची वाढण्याची शक्यता आहे पण तो खूप पातळ असेल. दुसरीकडे, मुलाला योग्य आहार दिला नाही, तर त्याचे वजन त्याच्या उंचीनुसार वाढू शकत नाही. पोट खराब होणे, संसर्ग आणि ऍलर्जी या सर्वांचा परिणाम बाळाच्या आहारावर होतो.

भारतात लहान मुलांना जबरदस्तीने खायला दिले जाते. आई नेहमी मुलाच्या ताटात जास्तीत जास्त जेवण देण्याचा प्रयत्न करते. आपण हे समजून घेणे आवश्यक आहे की, आपण बाळाला किती आहार देत आहात याबरोबरच आपण त्याला काय आहार देत आहात हे देखील महत्त्वाचे आहे. अन्न खाल्ल्यानंतर बाळाचे पोट भरणे शक्य आहे, परंतु त्याच्या पोषणाच्या गरजा पूर्ण होतात का? मुलांच्या आहारात अंडी, सुकामेवा, फळे, भाज्या आणि दूध यांचाही समावेश करावा.

मुलांच्या आहारासाठी घरगुती अन्न सर्वोत्तम आहे. कधीकधी वेळेच्या कमतरतेमुळे किंवा इतर कोणत्याही कारणामुळे, आम्ही बाळाच्या आरोग्यास हानी पोहोचवणारे पदार्थ आणि संरक्षक पदार्थ असलेले पॅकेज केलेले अन्न खायला देतो.

या सर्वेक्षणात असेही समोर आले आहे की, भारतात पाच वर्षांखालील 58% मुले ऍनिमियाने ग्रस्त आहेत. म्हणजे त्यांच्या रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी आहे. यामुळे मुलाची उंची आणि वजन प्रभावित होऊ शकते. याचे एक कारण म्हणजे मुलांच्या आहारात अंडी, कोंबडी, कडधान्ये यासारख्या लोहयुक्त पदार्थांचा अभाव.

टीप : हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी असून यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. अधिक जास्त माहितीसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य ते बदल करा.